سامانه یکپارچه بهداشت ( سیب )

اهداف سامانه یکپارچه بهداشت (سیب)

سامانه سیب به منظور ثبت، نگهداری و به روز رسانی اطلاعات پرونده الکترونیک سلامت ایرانیان، نیازسنجی، طراحی و پیاده سازی گردید.

مطالعات اولیه در شرکت دانش پارسیان از سال 1392 آغاز گردید و نسخه اولیه سامانه در سال 1394 به معاونت بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ارائه شد. سپس، سامانه به مدت 2 ماه در دانشگاه علوم پزشکی تهران و زیر نظر معاونت بهداشت این دانشگاه بررسی شد و به صورت پایلوت مورد استفاده کاربران قرار گرفت.

بعد از رفع برخی موارد اجرایی و انجام پیشنهادهای دانشگاه علوم پزشکی تهران، از دی ماه 1394 عملیات راه‌ اندازی سامانه سیب در دانشگاه های علوم پزشکی آغاز گردید؛ و تا پایان سال 1394 و ظرف مدت 2 ماه از زمان آغاز طرح، سامانه در اکثریت قریب به اتفاق دانشگاه ‌های کشور راه اندازی شد.

آموزش عملیاتی و اجرایی کاربران سامانه شامل تمامی ارائه دهندگان خدمات سطح 1 معاونت بهداشت دانشگاه ها به خصوص کادر بهورز، مراقب سلامت و کارشناسان مختلف فعال در مراکز ارائه دهنده خدمت مانند پزشکان و دندانپزشکان و سایر کادر تخصصی مراکز طی مدت 14 ماه اجرا شد.

تا به امروز بیش از 652.000 نفر-ساعت آموزش حضوری در سطح کشور اجرا شده است. تعداد بسیار زیادی شناسه کاربری و رمز عبور جهت دسترسی امن به کاربران سامانه تخصیص و تحویل شد. در حال حاضر بخش اعظم مراکز تحت پوشش با امکان دسترسی به اینترنت به صورت آنلاین به سامانه سیب دسترسی دارند.

​

آمار و ارقام

ارائه خدمات به خدمت گیرندگان از دی ماه 1394 تاکنون به صورت پیوسته و بدون یک ثانیه تعطیلی در سامانه سیب در حال انجام است.

شبکه خدمت سامانه سیب تا تاریخ آذر 1398، 44 دانشگاه، 17 دانشکده، 1510 مرکز خدمات جامع سلامت شهری، 2838 مرکز جامع خدمات روستایی، 1220 مرکز خدمات جامع شهری-روستایی، 5765 پایگاه سلامت، 17707 خانه بهداشت، 2048 پایگاه پزشک خانواده شهری، 189 مرکز آموزش بهورزی، 166 مرکز مشاوره و مراقبت از بیماری های رفتاری، و 29 مرکز مراقبت بهداشتی مرزی را تحت پوشش دارد.

مجموع خدمت دهندگان و کاربران سامانه سیب تا آذر 1398، بیش از 129.000 نفر بود. پزشک عمومی (3.220)، پزشک خانواده روستایی (7.814)، بهورز (31.816)، ماما (6.460)، کارشناس تغذیه (1.897)، بهداشت کار دهان و دندان (303)، راهبر رسانه (448)، پذیرش (3.061)، مسئول واحد (8.874)، پزشک متخصص (203)، پزشک خانواده شهری (1.966)، دندان پزشک عمومی (4.608)، مراقب سلامت (15.195)، مراقب سلامت_ماما (10.358)، کارشناس بهداشت روان (2.829)، کارشناس گسترش شبکه های بهداشتی درمانی (882)، رئیس/ کارشناس مسئول گسترش شبکه (322)، مسئول برنامه کاهش خطر بلایا (365) و سایر (28.736)، از انواع خدمت دهندگان و کاربران سامانه سیب هستند که خدمات مختلف و متنوعی را به عموم ارائه می کنند.

 

کاربران جامعه هدف سامانه سیب

آمار کاربران جامعه هدف سامانه سیب در سطح کشور بدین شرح برآورد شده است:

پزشک متخصص و فوق تخصص (36.000 نفر)؛

پزشک عمومی (78.000 نفر)؛

دندان پزشک عمومی و متخصص (21.000 نفر)؛

داروساز (10.250 نفر)؛

ماما (35.000 نفر)؛

کارشناسان (تغذیه، سلامت روان و ...)(15.000 نفر)؛

مراقب سلامت (30.000 نفر)؛

بهورز (35.000 نفر)؛

پذیرش و کارکنان اداری (153.000 نفر)؛

جمع کل (413.250 نفر).

​

از زمان راه اندازی و اجرایی شدن سامانه سیب، نتایج درخشان آن باعث شد تا متصدیان امور کشور نگاه ویژه ای به این سامانه داشته باشند و تمام تلاش متخصصان در شرکت دانش پارسیان، اصلاح و بهبود امور مربوط به سامانه سیب بود تا این سامانه، بی نقص ترین، کامل ترین و جامع ترین سیستم بهداشتی کشور باشد.

 

خدمات و قابلیت های سامانه یکپارچه بهداشت

کلیات عملکرد سامانه سیب عبارت است از:

• ثبت نام و سرشماری خدمت گیرندگان؛

• انجام غربالگری های گروه های سنی و پیگیری های مربوطه (غیرپزشک با پوشش کامل محتوایی دستورالعمل های وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی)؛

• انجام غربالگری های گروه های سنی و پیگیری های مربوطه (پزشک با پوشش کامل محتوایی دستورالعمل های وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی)؛

• ثبت وقایع (تولد، مرگ، ازدواج، طلاق، بارداری، زایمان، بیماری ها، حساسیت ها، داروهای مصرفی)؛

• نظام ثبت علل مرگ بر اساس ICD-10؛

• نظام تشخیص های افتراقی بر اساس ICD-10؛

• ثبت ویزیت پزشکان(CC, DDx, PE, ROS)  و مداخلات درمانی در سطح یک؛

• ارجاع به سطح دو و سه و ثبت مداخلات مربوطه در سطوح بالاتر و ارائه بازخورد؛

• برنامه پزشک خانواده شهری و روستایی؛

• نظام ایمن سازی و واکسیناسیون کشوری؛

• تولید نسخه الکترونیک و مبادله آن در سطح داروخانه ها، آزمایشگاه ها و رادیولوژی های داخلی و امکان دسترسی در سطح واحدهای خارج از مراکز درمانی؛

• دندان پزشکی (تعیین نیازهای درمانی و مداخلات درمان)؛

• تولید خلاصه پرونده الکترونیکی؛

• تولید زیج حیاتی؛

• برنامه باروری سالم و فاصله گذاری مناسب فرزندآوری؛

• نظام مراقبت و پایش تغذیه و مداخلات مربوطه؛

• نظام مراقبت و پایش سلامت روان و مداخلات مربوطه بر اساس برنامه ASIST سازمان بهداشت جهانی (WHO)؛

• برنامه غربالگری و پایش بیماری های ژنتیکی؛

• سیستم پذیرش، نوبت دهی، صندوق و عملیات مالی؛

• مدیریت واحدهای ارائه خدمت (تجهیزات، امکانات، موقعیت مکانی، مناطق تحت پوشش)؛

• مدیریت کاربران و نقش ها؛

• مدیریت خدمات ارائه شده توسط کاربران؛

• نظام بهداشت محیط و بهداشت حرفه ای (فرد و خانواده)؛

• پرونده سلامت مدارس؛

• بیماری های واگیر و نظام سندرمیک؛

• برنامه کشوری IraPEN  سازمان بهداشت جهانی (WHO)؛

• نظام محاسبه قیمت خدمات بر اساس ارزش نسبی خدمات و مراقبت‌های سلامت (RVU)؛

• نظام پایش و مدیریت کاهش خطر بلایا.

 

دستاوردهای سامانه سیب

عمده ترین نتایج حاصل از استقرار سامانه سیب عبارت است از:

• ایجاد پرونده سلامت الکترونیک ایرانیان ؛

• برقراری عدالت اجتماعی و دسترسی عادلانه عموم شهروندان به خدمات سلامت با کیفیت و مدیریت شده در سراسر کشور ؛

• ارائه هوشمند خدمات سلامت به افراد بر اساس ویژگی های فردی (سن، جنسیت، بیماری، بارداری و ...) بر مبنای برنامه های ملی سلامت ابلاغی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بصورت فعال با امکان رصد دائم گروه های در معرض خطر (نوزادان و کودکان، خانم های باردار ، سالمندان و ...)؛

• مدیریت اطلاعاتی در حوزه بهداشت و درمان و سلامت کشور؛

• کمک به اجرای طرح های ملی در حوزه سلامت و بهداشت و درمان از جمله برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع و سایر طرح ها از طریق ارتباط و داد و ستد اطلاعات با سایر سامانه های مستقر در حوزه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی؛

• تجمیع منابع اطلاعاتی حوزه سلامت جهت دسترسی کاربران نظام سلامت (پزشکان و متخصصان، مراقبین سلامت و کارشناسان، بهورزها و ...) از جمله دارونامه رسمی کشور، کدینگ های اطلاعاتی موجود در وزارت بهداشت مثل نظام ارزش نسبی خدمات و مراقبت‌ های سلامت (RVU)، بیماری ها و تشخیص های پزشکی و علل مرگ (ICD-10) و ...)؛

• مدیریت سخت افزاری (مکان، تجهیزات و امکانات) و نرم افزاری (نحوه ارائه خدمات) واحدهای ارائه خدمت در قالب شبکه های بهداشت زیر مجموعه دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ؛

• برقراری امکان ارائه خدمت نظام یافته به کلنی های جمعیتی از قبیل مدارس، آسایشگاه ها، مراکز نگهداری افراد کم توان و سالمندان، پادگان ها، ندامتگاه ها و... توسط واحدهای زیر مجموعه شبکه های بهداشت کشور.

​​

​